Lòng viễn xứ nỗi sầu mang ly biệt
Tim héo hon, tình duyên lỡ bao điều
Bước chân mòn nương tựa phố xưa yêu
Về Hà Nội gom hồn tôi xưa cũ.



I. Lòng viễn xứ nỗi sầu mang ly biệt

Khi tôi ra đi ngày ấy, một phần của con người tôi đã ở lại mãi chốn quê hương xa vời vợi. Phần con người đó đã luôn mòn mỏi chờ đến ngày đoàn tụ, để được kết lại thành một cá thể hợp nhất mang theo linh hồn, trái tim, và cơ thể của chính tôi.

Một tôi vẹn toàn.

Thật kì diệu làm sao, khi sau bao năm tháng xa cách, vẫn tồn tại một sức hút mãnh liệt đến không thể chối từ, một thanh âm da diết vọng từ sâu thẳm tâm thức, xuyên qua mọi rào cản của không gian và thời gian để chạm đến trái tim tôi trong những khoảnh khắc tĩnh lặng nhất.

“Quê hương”

Chỉ hai tiếng thôi, mà chứa đựng cả một vũ trụ cảm xúc bao la. Đi cùng thanh âm ấy luôn là nỗi nhớ khắc khoải, nỗi trằn trọc ngàn đêm thâu, cùng khao khát được cống hiến, đóng góp vào tất cả những gì làm nên bản sắc của nó: Gia đình, Cộng đồng, Kinh tế, Linh hồn bất tử của dân tộc được truyền qua từng thế hệ.

Tâm tư người con xa quê luôn thật đau đáu, thiết tha muôn trùng. Tôi những muốn được đón tia nắng bình minh le lói qua khung cửa sổ quen thuộc, những tia nắng dịu dàng với ánh bạch tuyền trong veo của kính trắng đã từng phản chiếu biết bao kỷ niệm tuổi ấu thơ.

Qua từng hơi thở khẽ, tôi tha thiết được cảm nhận mùi hương dịu nhẹ nhưng sâu đậm sau những cơn mưa rào mùa hạ, khi nước trời thấm đẫm vào từng ngọn lá âm ẩm và tạo nên một hương thơm không thể lẫn vào đâu được. Tôi nghĩ đó, là hương thơm của đất mẹ.

Từ xưa đến nay, tôi vốn ghét bụi bặm và ồn ào của đô thị vô cùng. Nhưng có chết thật không cơ chứ, khi tôi lại nhớ đến cuồng say tiếng xe cộ huyên náo những giờ tan tầm, cùng không khí sôi động của dòng người ào ạt như những chú ong tần tảo bay về tổ ấm sau một ngày dài làm việc.

Và không còn điều gì tuyệt vời bằng những cuốc xe máy vi vu khắp các ngõ ngách của thủ đô dưới tiết trời thu man mát, khi làn gió nhẹ nhàng vuốt ve má và mang theo hương thơm của hoa sữa thoảng qua. Những đêm tôi lang thang trên phố, màn đêm huyền hoặc từ từ buông xuống như một tấm thảm nhung đen tuyền, phủ lên lịch sử ngàn năm văn hiến huy hoàng của thành phố cổ kính xưa.

Trong những khoảnh khắc ấy, tôi cảm nhận được sự kết nối siêu nhiên giữa mình và những thế hệ tổ tiên đã từng bước chân trên những con đường tôi đang đi, đã từng thở cùng một bầu không khí, đã từng yêu thương cùng một mảnh đất linh thiêng.

Vì tất cả những lẽ đó, nên ngày xưa tôi đã từng ngẫu hứng một đoạn thơ thế này:

Trong lòng anh, Hà Nội có những gì?
Có Hoàng thành, phố cổ, lẫn người yêu
Có những lần chạm môi người tri kỉ
Có niềm vui và hạnh phúc thật nhiều...



II. Tim héo hon, tình duyên lỡ bao điều

Chà, cũng phải khá lâu rồi tôi mới đủ can đảm để viết về chuyện quá khứ.

Khi mọi sự không thành, việc bước tiếp thật sự gian khó đến tột cùng với tôi, bởi mọi thứ tôi thấy, mọi thanh âm tôi nghe, vạn vật tôi cảm nhận, đều khiến tôi nhớ về hình bóng cũ; dẫu thứ tình cảm vô điều kiện mà tôi từng trao đã chết.

Những đợt sóng cảm xúc đến mạnh tới mức chân tay bủn rủn, não tê liệt trong một khoảnh khắc. Những cơn tức ngực đến nghẹn thở vì hàng ngàn sự lo âu chất chứa. Những lần đang bình thường, mắt bỗng ngân ngấn lệ mà không có lý do cụ thể gì. Trớ trêu thay, cơ chế giải tỏa lo âu của tôi là cười, nên đối với người đời, thật khó để có thể nhìn thấy và hoàn toàn hiểu những gì tôi đang trải qua.

Lớp lớp chồng chất, tôi đã bị kiệt quệ về mặt tinh thần. Tôi cũng không biết nữa. Là do tôi còn tự ti về bản thân, hay do trí tuệ cảm xúc của tôi còn quá thấp, cần được nhìn nhận lại? Hay bởi vì, tôi đã trao trọn bản thân đi để đấu tranh cho một thứ mà ngay từ đầu đã đầy những yếu tố không ổn, như người ta thường nói, đầy những lá cờ đỏ?

Tôi đã ý thức được những gì mình cần chỉnh sửa, dẫu nó có đáng và nên hay không, và cho câu chuyện này thêm một cơ hội thứ hai. Tôi đã luôn cố gắng hết sức để lắng nghe, thấu hiểu, và thay đổi bằng mọi ý chí kiên cường nhất của mình.

Nhưng rốt cuộc, mọi sự vẫn không thành.

Vì vậy nên tôi đã viết, và viết, và viết thật nhiều. Tất tần tật, để giải thoát cho trí nhớ của tôi khỏi gánh nặng ôm đồm hết thảy mọi kí ức, lẫn giác ngộ. Giờ đây, tôi đã thấy những dấu hiệu không ổn; đã hiểu được một cách minh bạch những gì là nên, là không nên, ở cả bản thân mình lẫn thế cục chung của mối quan hệ lúc bấy giờ.

Và hơn hết, tôi nhận ra rằng: Một con người lấy sự cho đi, nuôi dưỡng làm lẽ sống cũng có mong muốn được nhận về sự quan tâm, chăm sóc một cách thật lòng. Tôi đã từng không hề muốn nghĩ như vậy, nhưng dần dà tôi ngộ ra rằng đó không phải là ích kỷ hay đòi hỏi quá đáng, mà đó là sự cân bằng cần thiết trong mọi mối quan hệ lành mạnh.

...

Nhiều người tìm đến một tình yêu sét đánh, ngập tràn sự bay bổng, dễ dàng; nhưng đâu mấy ai thật sự trải đời đủ để mà tìm đến, và đấu tranh cho một tình yêu lành mạnh. Tôi đã đấu tranh cho sự lành mạnh ấy, vì tôi biết đó mới là lâu bền, là vĩnh cửu. Trong một mối quan hệ lành mạnh, không có lý do gì để người ta không thật lòng tử tế với nhau. Và với một người biết cách nâng niu bản thân, “sức hút” hay "chemistry" chẳng qua chỉ là những cái bóng mờ nhạt so với sự tử tế thật lòng, cùng sự quan tâm chân thành thôi à.

Tôi nhận ra mình đã háo hức biết bao mỗi khi được tìm đến, trái tim tôi đã rộng mở đến nhường nào để có thể ôm trọn những câu chuyện được chia sẻ, và thấu hiểu chúng bằng tất cả sự bao dung, nhẹ nhàng, không phán xét. Tuy hoàn cảnh, mục đích sống, lẫn trải nghiệm trong quá khứ có thể đã khiến tôi dựng lên một vẻ ngoài điền đạm, lạnh lùng, vô vi, nhưng tôi biết bản chất mình là một người đa sầu, đa cảm lẫn hiền từ.

Tôi tin rằng trái tim tôi đã luôn cháy.

Phải, nó đã cháy; nó cháy một ngọn lửa e ấp nhưng kiên định, thành tâm, và ấm nồng.

Tâm trí tôi đôi khi vẽ ra những bức tranh mà tôi không muốn nhìn thấy - những bức tranh về tương lai nơi có hạnh phúc nhưng thiếu vắng bóng dáng tôi. Thời gian dù có trôi, tôi vẫn mang theo những lo lắng không lời đáp: Liệu cuộc sống có đang nhẹ nhàng với người ấy? Liệu những ngày qua có mang đến bình yên? Và liệu có ai sẽ chăm sóc những gì tôi từng muốn bảo vệ và nâng niu?

Tôi biết chứ, vai trò ấy không còn thuộc về mình. Tôi không còn là người có quyền mang theo những lo lắng như vậy nữa.

Sau cùng thì, trải qua tất cả những diễn biến tâm lý ấy, tôi hiểu rằng: nếu tôi chọn ở lại mà cố gắng thêm, cố gắng mãi, thì quyết định đấy xuất phát từ sự sợ hãi mất mát, hay sự tự ti mất rồi, chứ không còn từ tình yêu nữa.

___________

Tình hết, nhưng nghĩa còn.

Nên tôi vẫn luôn thật lòng mong rằng mọi điều tốt đẹp nhất sẽ đến với những người từng quan trọng trong cuộc đời tôi. Và dẫu cuộc đời có bày ra viễn cảnh nào đi chăng nữa, tôi vẫn mong đôi bên đều có thể đón nhận nó bằng tất cả những gì có thể trao đi.

Tình yêu là lựa chọn, không phải bản cam kết trói buộc hay hy sinh một chiều. Một khi đã chọn thì nên yêu có trách nhiệm, yêu với sự quan tâm thật lòng nhưng vẫn giữ được ranh giới lành mạnh, và yêu vì sự đồng hành kì diệu mà nó có thể đem lại cho nhau. Tình yêu bền vững cần cả hai cùng nỗ lực, cùng tôn trọng và cùng chăm sóc.

Tuy hai mà như một.


Sau cùng thì, cốt lõi của tình yêu chung quy lại cũng giản đơn dị thường.

Không ẩn ý, che giấu.
Không phép thử.
Không vị kỷ.
Không phản bội.

Tôi biết mình đã sống, đã yêu hết mình, nên chắc cũng không cần phải mộng hoài chi đến thế nữa nhỉ?

Có lẽ đã đến lúc tôi cần phải bước tiếp rồi.



III. Bước chân mòn nương tựa phố xưa yêu

Đôi giày tuy đã mòn, nhưng đôi chân ấy vẫn chưa ngừng bước.

Những bước chân này đã mang theo nhiều hoài bão lớn lao; khao khát có được một lượng tài sản đủ lớn, không để thỏa mãn lòng tham vô đáy hay khoe khoang trước trần gian, mà để thoát khỏi những rào cản vật chất gò bó, cùng những thành tố trần tục ràng buộc; và sự tự do trao đi tấm lòng bác ái chân thành cùng những đóng góp thiện nguyện ý nghĩa dành tặng cho cộng đồng.

Tôi đã rất tự hào khi biết rằng những bước chân ấy đang đi đúng hướng, và đang ở gần hơn bao giờ hết với tất cả những gì mà nó hằng ước ao.

Nhưng thật mâu thuẫn làm sao, khi ẩn sau tất cả sự đao to búa lớn ấy, tôi lại luôn mưu cầu giữ lại trong mình những nét mộc mạc, xởi lởi, phóng khoáng, lẫn khoan dung. Một sự kết hợp thật khó để hòa hợp và gìn giữ, nhất là trong thời đại ngày nay, khi dường như mọi người đều đang theo đuổi những giá trị bề nổi, cùng sự phủ sóng dày đặc của những triết lý lẫn quan niệm sống phiến diện nhưng được gắn mác “thức thời” hay “đúng đắn”.

Chỉ nghĩ đến thôi, tôi đã thấy ngao ngán rồi.

Tôi những muốn tìm về sự dung dị, chất phác mà hạt mầm thủ đô đã âm thầm ươm nở trên mảnh đất tâm hồn tôi từ những ngày đầu tiên tôi hiểu được ý nghĩa của chữ "sống". Tôi ước ao được đắm chìm trong làn sương của những kỉ niệm yêu dấu, để cho từng hạt sương ẩm thấm vào từng tế bào, từng sợi tóc làm nên cá thể mang tên tôi này.

Tôi thầm nghĩ, giá mà cánh cửa thần kì thật sự tồn tại, để chỉ cần một bước chân thôi, cả bầu trời quen thuộc lẫn khung cảnh thân yêu đã hiện lên trong tầm mắt, tựa như một phép nhiệm màu.

Và tôi mong mỏi một ngày tình yêu sẽ ôm ấp lấy tôi, truyền sang cơ thể tôi hơi ấm ngọt ngào của nó, qua hình bóng một người con gái mà tôi biết mình sẽ đem lòng yêu say đắm, yêu tất thảy những gì làm nên con người em.

Người con gái thân thương ấy có thể sẽ là người tình, người mẹ, người con, hay người bà.

Nhưng trên hết, em sẽ là tri kỉ của đời tôi.

Chỉ nghĩ đến thôi, tôi đã thấy hạnh phúc vô cùng rồi.

...

Em có yêu anh như anh yêu Hà Nội?
Góc đường xưa thay áo mới mỗi ngày
Mặt nước hồ phản quang màu tia nắng
Hoàng thành cổ sừng sững đến hôm nay

Em có nhớ anh như anh nhớ Hà Nội?
Mỗi khi xa, nhớ da diết mùa thu
Hoàng hôn buông, hàng cây khô trút lá
Gió êm đềm như khúc nhạc, lời ru

Hà Nội bình yên, và Hà Nội dông tố
Hà Nội vội vàng, chật cứng những dòng xe
Từ đêm đông, run run bàn tay giá
Đến mồ hôi ướt đẫm buổi trưa hè

Hà Nội của anh có những điều như thế
Thật đáng yêu, nhưng cũng thật khó chiều
Giống ai kìa, người mà anh luôn muốn
Dành cả đời để chăm sóc, để yêu.



IV. Về Hà Nội gom hồn tôi xưa cũ

Tôi tin Hà Nội sẽ mãi luôn ở đó, chờ đợi những đứa con xa xứ trở về, với sự kiên nhẫn bao dung của một người mẹ già hiểu thấu tâm can những đứa con thơ. Người mẹ ấy đã chứng kiến biết bao cuộc ly hợp, đã thấu hiểu rằng mỗi sự ra đi đều mang theo một lời hứa về sự trở về.

Từng mảnh hồn của tôi đang ở lại nơi chốn ấy, phân tán như những hạt phấn hoa rơi trong gió xuân, rải rắc trong từng góc phố nhỏ, trong từng kẽ đá cổ kính, trong từng lần gió thoảng mang mùi hương hoa thơm nồng. Chúng lặng lẽ chờ ngày được gom về, được tái hợp thành một khối vẹn toàn.

Có khi, những mảnh hồn ấy đã thấm đẫm vào linh khí của từng ngõ phố, hòa quyện vào hơi thở của từng cành cây, khiến Hà Nội và tôi không còn là hai thực thể riêng biệt nữa rồi.

Hà Nội là tôi.
Tôi là Hà Nội.

...

Trong những đêm thâu trường, khi vũ trụ chìm vào giấc ngủ sâu thẳm, tâm thức tôi lại dạt trôi trong một cõi mộng ảo diệu kỳ. Trong không gian siêu thực ấy, tôi thấy mình lướt nhẹ trên con đường Đinh Tiên Hoàng, tựa như đang trượt trên một dòng chảy thời gian lỏng lẻo. Ánh đèn vàng ấm rỉ qua từng kẽ lá của những cổ thụ nghìn năm, vẽ nên một bản hòa ca ánh sáng - những vần thơ được viết bằng chính linh hồn của bóng tối và ánh sáng, đan xen nhau trong một điệu valse vĩnh cửu.

Rồi những buổi bình minh trong mơ ùa về, lạnh buốt và ngọt dịu như nụ hôn đầu của mùa đông. Một lớp sương tơ lụa mỏng manh của thiên đàng phủ lên mặt hồ Hoàn Kiếm. Và ở đó, trên mặt nước tôn nghiêm, tháp Rùa hiện ra, khoác lên mình một ký ức nghìn năm đang chợp mắt, cùng một linh hồn cổ xưa đang thì thầm những câu chuyện huyền thoại qua làn sương mờ ảo.

Những giấc mơ này, ôi, chúng vượt xa cả hoài niệm đơn thuần. Chúng là những mặc khải, những linh cảm siêu nhiên về một sợi dây ràng buộc huyền bí. Nó đang quấn quýt tâm hồn tôi với linh hồn bất tử của thành phố, trong một sự liên kết vĩnh hằng giữa quá khứ và hiện tại, giữa thực và mơ.

Có những lúc nằm nghe tiếng gió thổi qua cửa sổ, tôi thầm nghĩ rằng tình yêu đối với quê hương không khác gì tình yêu đối với một người - đều đòi hỏi sự kiên nhẫn, sự hy sinh, và trên hết là sự chung thủy bất di bất dịch. Và giống như tình yêu đích thực, tình yêu quê hương không bao giờ phai nhạt theo thời gian mà ngược lại còn trở nên sâu đậm hơn, ý nghĩa hơn.

___________

Khi tôi vượt qua được những thử thách gian truân, đã đạt được những ước mơ lớn nhất đời mình, tôi sẽ lại về với người. Lúc ấy, tôi sẽ là một con người già dặn đã hiểu được rằng ý nghĩa đích thực của cuộc đời không nằm ở những gì ta có được, mà ở những gì ta có thể trao đi.

Hồn tôi này, khi đó hãy ôm lấy tôi thật chặt nhé, được không?

Và chúng ta sẽ lại được đoàn tụ, bằng cả thể xác lẫn tất cả những khát khao thuần túy nhất, trong sáng nhất, vốn đã luôn cháy bỏng trong tim ta:

Một cái tâm lương thiện đến từ sự thấu hiểu sâu sắc những đau khổ và niềm vui của con người, luôn muốn làm việc tốt cho đời bằng cả trái tim nhân ái và khối óc tinh thông.

Một trái tim xứng đáng với tình yêu thuần khiết, tuy đã từng bị tổn thương nhưng không chai lì, đã từng yêu sai nhưng không sợ hãi, sẵn sàng mở lòng đón nhận một tình yêu viên mãn đến vô cùng.

Một ý niệm cao cả về sự dâng hiến, không phải vì danh vọng hay sự công nhận, mà vì hiểu được rằng cuộc đời này chỉ có ý nghĩa khi ta có thể là điểm tựa vững chắc cho an sinh của cộng đồng và những người thân yêu.

Và một tâm hồn có thể ôm trọn những niềm vui riêng tư, cùng những rung động e ấp nhưng kiên trì của nhịp sống muôn loài, của trái tim vạn vật.

Chờ tôi, Hà Nội nhé!

Tôi sẽ lại quay trở về với người, mang theo tất cả những gì tôi đã học được, tất cả những gì tôi đã trở thành, tất cả những gì tôi có thể đóng góp.

Và lần này, đó sẽ không chỉ là một cuộc trở về đơn thuần nữa, mà là một cuộc đoàn tụ thiêng liêng giữa con người và quê hương, giữa tâm hồn và nơi chốn đã tạo nên tâm hồn đó.

Có lẽ sau này, khi sương sớm còn giăng mờ trên mặt hồ, tôi sẽ lại được ngồi bên Tháp Rùa, lắng nghe câu chuyện nghìn năm mà người chưa từng kể hết. Lúc ấy, những mảnh hồn tản mác của tôi sẽ từ từ bay về, như những cánh hồng chao nghiêng trong gió thu, rơi nhẹ xuống lòng bàn tay run rẩy vì xúc động.

Và khi ấy, tôi sẽ thì thầm rằng:

"Tôi đã về rồi đây."



Photo by Đoàn Thảo on Unsplash